Sundial Clock @ Tri-Chandra College

Sundial Clock या भनौँ सौर्य घडि लाई विश्व को सबैभन्दा पुरानो घडि प्रविधि मानिन्छ । नेपाल मा पनि, काठमाडौँ घन्टाघर सँगै, छेउ मा सौर्य घडि रहेको छ । सौर्य घडि भएर पनि, अहिले कुनै उपयोग मा भने आएको छैन । एउटा भुलेको इतिहास झैँ भएर, त्रिचन्द्र कलेज को छेउ मा झोक्राएर बसिराको भान पर्छ । झार र घाँसहरु ले छोपिएको, अनि भएको घडि को पनि संरक्षण नगरिएको देख्दा दिक्क लागेर आउँछ ।

'अजबगजब ब्लग' का नविन सर ले मैले घन्टाघर को फोटोहरु राखेको बेला भन्नु भएको थियो, त्याँ Sundial Clock छ । अनि म दोहोरिएर गएको थिँए खोज्न, Sundial Clock लाई । तर यस्को अवस्था देख्दा चाँहि विरक्त नै लाग्यो । लाग्यो, हामी केही कुरा पनि जोगाएर राख्न सक्दैनौँ । Sundial Clock को अवस्था मैले भन्नु भन्दा पनि, तल को फोटो मा हेरेर बुझ्नु होला है ।

खासमा, Sundial Clock मा समय कसरी हेरिन्छ भनेर कौतुहलता होला, तल को फोटोलाई नियालेर हेर्नुस् त्यहाँ विभिन्न कोणहरु मा धर्काहरु बनाइएका छन्, रोमन मा १ देखि १२ लेखिएका छन् । अनि समय हेर्नलाई चाँहि सूर्यलाई आधार बनाइन्छ । सूर्य जता छ, त्यस्कै आधारमा घडि हेर्दै यति बज्यो भनेर भन्ने गरिदोँरहेछ । Sundial Clock मा सुइ हुने, अनि सूर्य को प्रकाश त्यो सुइमा पर्दा छायाँ जति अंकमा पर्छ, त्यति बजेको भनेर भन्ने गरिन्छ । सबै कुरा ठिक भएपनि, रात मा चाँहि घडि हेर्न मिल्दैन है । तर यहाँ देखाइको फोटो मा त्यस्तो सुइ देखिँदैन, तर सुइ थियो होला भन्ने अनुमान चाँहि गर्न सकिन्छ ।

Sundial Clock of Nepal at Tri-Chandra College Kathmandu.

Sundial Clock को बारेमा इन्टरनेटमा खोज्दा यस्तो कुरा फेला पारे हैँ ।

The oldest type of clock is a sundial clock, also called a sun clock. They were first used around 3,500 B.C. (about 5,500 years ago). Sundials use the sun to tell the time. The shadow of the sun points to a number on a circular disk that shows you the time.

A sundial is a device that measures time by the position of the Sun. In common designs such as the horizontal sundial, the sun casts a shadow from its style (a thin rod or a sharp, straight edge) onto a flat surface marked with lines indicating the hours of the day. As the sun moves across the sky, the shadow-edge progressively aligns with different hour-lines on the plate. Such designs rely on the style being aligned with the axis of the Earth's rotation. Hence, if such a sundial is to tell the correct time, the style must point towards true North (not the north or south magnetic pole) and the style's angle with horizontal must equal the sundial's geographical latitude.