Skip to main content

सार्वजनिक यातायातका केही कुरा

पछिल्लो हप्ता काठमाडौँमा साझा यातायातको पुनरागमनले ठूलै चर्चा पायो । साझाले सर्वसाधारणको ताली र यातायात व्यवसायीको गाली दुबै पायो । यो ब्लगले भने, साझाको बारेमा केही कुरा गर्दैन ।

मेरो यातायातको साधन भनेको सार्वजनिक बस, माइक्रो, टेम्पुहरु आदि हुन् । जानुपर्ने ठाउँ नजिकै रहेछ भने, हिँडेरै जान रुचाउँछु, यद्दपी धुँवा, धुलोले सँधै सास्ति दिइरहन्छ ।बसमा भाडामा किचकिच गरेको खासै मन पर्दैन।

दुई हप्ता अघि एक बिहान एकान्तकुनाबाट कलंकी हुँदै बालाजु जान बसमा २० रुपैयाँ तिरेँ, कन्डक्टरले चुपचाप भाडा लिए। भाडाको लिष्ट टाँसिएको थिएन, सायद २० रुपैयाँ नै भाडा होला भन्ने लाग्यो । दिउँसो सोही रुटबाट फर्किँए, धोबीघाट कटेपछि २० रुपैँया दिँए, बालाजुबाट एकान्तकुना सम्म भनेर । कन्डक्टरले भाडा पुगेन भने, मलाई लाग्यो सायद मैले बिहान थोरै तिरेको रहेछु । मैले ५ रुपैँयाको नोट बढाएँ, उसले एकछिन हातमा लियो र फिर्ता दियो, उसले भाडा पुगेन भन्यो । मैले भाडा कति हो भनेर सोधेँ, उसले रुखो स्वरमा ३० रुपैँया भन्यो । उसले यति भनेको मात्र के थियो, मेरो मगज अकस्मात तात्यो ।३० रुपैँया त भाडा हुनैसक्दैन भन्ने मेरो अनुमान थियो।  मैले त्यो पाँच रुपैँया चुपचाप पर्समा राखेँ, अनि एकान्तकुनामा ओर्लिँए ।

ओर्लेर हिँड्न लागेको थिँए, कन्डक्टर भाडा दे, भनेर कराउन थाल्यो । उसको व्यवहारले मेरो दिमाग झनै तात्यो, अघि दिँदा नलिएको होइन, अब फेरि किन दिनु। 'लाग्दो भाडा दिनुपर्दैन?' उ कुर्लियो । तिम्लाई लाग्दो भाडा कसले दिएको थिएन, ३० रुपैँया भन्या लाग्दो भाडा हो, म पनि जंगिए ।उ लाग्दो भाडा दे, म पनि यहीँ एकान्तकुनाको हो, धेरै फूर्ति नदेखा भन्न थाल्यो । म पनि यहीँको हुँ, म लाग्दो भाडा दिन्छु, हिँड जौँ ट्राफिकसँग कुरा गर्न, बसमा भाडा लिस्ट खै? भन्दै जंगिए । अरु दिन ट्राफिक, अनि सशस्त्र प्रहरी सबै चोकमा हुन्थे, त्यो दिन रहेनछन् । ट्राफिकसँग कुरा गर्न जाउँ भन्दै रोडको अर्को छेउमा पुगियो, ट्राफिक थिएनन्। मेरो र कन्डक्टरको झगडाले बाटो लगभग जाम हुनथाल्यो । ट्राफिक प्रहरीहरु नदेखिएपछि झगडा लम्ब्याउनुको कुनै अर्थ छ जस्तो लागेन । उ लाग्दो भाडाले भनिरहेको थियो, मैले अन्तिममा फेरि त्यही ५ रुपैँयाको नोट अघि बढाएँ । उसले २५ रुपैँया लिएर फलाक्दै गाडितिर बढ्यो । त्यो दिन मेरो मगजमा कुरा खेलिरह्यो, बालाजु देखि एकान्तकुना सम्मको लाग्दो भाडा कति हो? खैर आजपनि मलाई उक्त रुटको भाडा थाहा छैन । काँडाघारी देखि सुन्धारा सम्म २३ रुपैँया अनि एकान्तकुना देखि काँडाघारी २० रुपैँया पुगिरहेकोछु । दूरीको हिसाबमा हेर्दा बालाजु देखि एकान्तकुनासम्मको भाडा पनि सोही हाराहारीमा हुनुपर्छ भन्ने लाग्छ ।

ढिला भएको बाहेक, अनि साथीहरुसँग "लिफ्ट" नलिएको खण्डमा अफिस दिनहुँ हिँडेरै जान्छु। अस्ति अफिस जान अलि ढिलो होलाजस्तो लागेर बस चढेर गएँ । ओर्लने बेला खुजुरा मिलाएर १५ रुपैँया दिँए, जुन म हिँड्ने रुटमा लाग्ने भाडा हो । एउटा सानो भाइ खलासी रहेछ, उसले कहाँबाट भनेर सोध्यो। मैले भने त्यही पछिल्लो बसस्टपबाट हो । त्यो भाइले मलाई यसरी घुरेर हेर्यो, अनि केही बर्बरायो, मानौँ मैले उसलाई भाडा नतिरि हिँडिरहेछु । बिनाकारण बिहान बिहानै आफ्नो पारो तात्यो, गर्नु त के नै थियो र, तर पनि एक दुई मुक्का लाइदिहालौँ कि भन्ने झैँ उसले बनायो ।

यी त भए आफूले पछिल्ला हप्तामा अनुभव गरेका केही प्रतिनिधि घटना । यस्ता कुराहरु दिनहुँ भइरहेकाहुन्छन्, सबैसँग घटिरहेकाछन् ।काठमाडौँ लगायत देश भरि नै सार्वजनिक यातायातमा समस्या छ ।  क्षमता भन्दा धेरै यात्रु बोक्ने, जहिँतहिँ रोक्ने भनेर सबैको सँधैको गुनासो छ । अझ रमाइलो कुरा त के छ भने, अत्यन्तै भिडभाड भएको गाडीमा सबैभन्दा पछि चढ्नेहरुले गाडीमा धेरै मान्छे कोच्यो भनेर गुनासो गर्छन् । नियम कानुन नि छ, ट्राफिक नि छन्, सबैकुरा छन् तर पनि सार्वजनिक यातायातमा समस्या छ । यातायात व्यवसायीको सिन्डिकेट चिर्न साह्रै गाह्रो छ । साझाले राम्रो सेवा र सुविधा दिँदा, हामी पनि सोही प्रकारको सेवा, सुविधा दिन्छौँ भनेर प्रतिस्पर्धामा आउनुपर्ने बेला, यातायात व्यवसायी साझाको विरोध गरिरहेकाछन्, सरकारले क्षतिपुर्ति दिनुपर्छ भन्दै ।

कहिलेकाँही एकान्तकुना चोकमा उभिएर चोकको गतिविधि नियाल्छु, चार तिरैबाट आएका सार्वजनिक सवारीसाधन, निजी सवारीसाधन अनि बटुवाहरुको हतार देखेर उदेक लाग्छ । कोही कसैलाई बाटो छोड्नेवाला छैनन्, सबै हतारमा छन् । जसको शक्ति उसको भक्ति भनेझैँ, सबै पेलेरै अघि बढ्न खोज्छन् ।

कहिलेकाँही सोच्दा यस्तो लाग्छ, सायद हामी यात्रुहरुमा पनि समस्या छ ।हामीलाई आफ्नो घर अगाडी बस रोक्नुपर्छ, झर्ने र चढ्ने बेला । बस जस्तोसुकै भिड होस्, चढ्नै पर्छ विकल्प छैन भन्दै । ट्राफिकको सुरक्षाको लागि बाइक कुदाउनेहरु 'हेल्मेट' लाउँछन्, ड्राइभर सिटबेल्ट बाँध्छन् । बाटोघाटोमा ट्राफिक नबस्ने हो भने, बस, माइक्रो आदिले ढोका पनि लगाउँदैनन्। बाटोमा ट्राफिक देखिएनन् भने बस जहाँ मनलाग्यो त्यहीँ रोकिन्छ, यात्रुको सुविधाको लागि ।  ।

यातायात व्यवसायीलाई मात्र दोष दिनुसट्टा सायद हामीले हाम्रा केही बानीमा परिवर्तन गरेमा सार्वजनिक यातायातको क्षेत्रमा परिवर्तन ल्याउन सकिन्छ कि? सम्भव भएसम्म निम्नलिखित कुराहरु लागु  गर्ने गरौँ:

क) लाग्दोभाडा जस्तो लागेन वा ठगिएजस्तो लाग्यो भने भाडा लिस्ट नहेरी, भाडा नतिर्ने । (गाडीभाडा देखिनेगरि गाडीमा टाँस्नुपर्छ भनेर भनिएको रहेछ । ट्याक्सीको लागि अलि फरक नै सोच्नुपर्ला) ।
ख) पहिले नै भिड भएको गाडीमा नचढ्ने।
ग) बस स्टप बाहेकका स्थानबाट गाडी चढ्ने/झर्ने नगर्ने ।
घ) थोत्रा र उभिन/बस्न गाह्रो हुने गाडीमा नचढ्ने ।
ङ) बाटो काट्न जेब्रा क्रसिङ, ओभरहेड ब्रिजको प्रयोग गर्ने ।

यो लिस्टमा अरु के कुरा थप्न सकिन्छ होला? कमेन्टमा जानकारी दिनुहोला । आउनुहोस् परिवर्तन आफैँबाट सुरु गरौँ ।

Comments

  1. मिनी एवं ठुला बसमा केहि यात्रु उभिएर यात्रा गर्नु स्वाभाविक नै हो तर ती टेम्पो, साना माइक्रो लगायतका सवारी हरुमा सिट क्षमता भन्दा बढी यात्रु चढ्नु, चढाउनु अनि चढ्न दिनु बिल्कुल गलत हो, ती सवारी निर्माणकर्ता हरुले यीनमा मान्छे उभिएर यात्रा गर्लान भनेर त सपनामा पनि चिताएका थिएनन होला।

    ReplyDelete
  2. कमल जि .सिApril 22, 2013 at 8:09 PM

    यातायात क्षेत्र मा काम गर्ने जुनसुकै ब्याक्ति चालक होस या सहचालक आँफु ले जनता लाई सेवा दिनु नै मेरो पेशा हो भन्ने बुज्नु पर्छ । सहचालक तथा चालक ले यात्रु सँग गरिने ब्यावहार मा परिवर्नतन ल्याउनु जरुरि छ । बिशेष गरि सार्बजानिक यातायात मा शिष्टताको अभाव छ अनि यात्रु ले पनि यातायात क्षेत्र को पेशा लाई सम्मान गर्ने बानि बसाल्नु पर्छ ।

    ReplyDelete
  3. यात्रुबाहक बसहरुलाई दोष दिने एउटा पाटो छ । तर अर्को पाटो पनि केलाएर हेर्न आवश्यक देख्छु म । हामी सबैलाई हतार हुन्छ । गाडी जति भिड भएतापनि हामीलाई चढ्नै पर्छ ? हामी अर्को गाडी पखर्नतर्फ लाग्दैनौं । अनि जसले पनि विद्यार्थीको परिचयपत्र देखाएर छुट लिने प्रचलनले गर्दा पनि गाडीसाँहुहरुले धेरै यात्रु राख्न बाध्य पो भएका हुन् कि ? <a herf="http://www.nepaliblog.net/2011/08/blog-post_19.html'>राजधानीका सडकमा रु ८ को यात्रा</b></a>

    ReplyDelete
  4. ho yo changes haru normal manche ley nai lyaunu parcha. Aru le rato batti bhako thaun ma bato katirako cha bhane, "k bhayo ta.. ma katdina.. hariyo balepachi matra katchu" bhanney soch sabai ley rakhau. Thulo change lyauna sano pariwartan batai suru garaun na. Haina ra?

    ReplyDelete
  5. Ma pani tapai jastai yatru ho. Tapaiko yo lekh lai ma swagat ra samarthan garchhu.
    Yo lekh ma bhaneka sabai kura thik chhan , aru kura byabahar ma lagu garna sakinchha tara yatru le bhariyako gadi ma chadhnu rahar hoiena badhyata ho.
    Tapai lai bhani rahanu pardaina hola tara pani bhandai chhu, gramin bheg ma matra hoena yo sahar ka 50% route ma chalne gadi yatru bhariye pachhi ma start garinchha. 1-2 jana uthera yatra garne yatru bhaye pachhi matra gadi gudna suru hunchha. Yesto abasthama starting point bhanda aru thau bata yatra garne le ubhiyera yatra garnu parne badhyata chha. Jati gadi kurda pani hune uhi ho.

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Romanized Nepali Unicode

Download and Install Nepali Unicode Romanised to write in Nepali all over the web. First of all, you have to Download and Run the Program on your computer. Then, you have to do some settings on your computer to use Nepali Unicode Romanized. You can download Nepali Unicode Romanized from the Madan Puraskar Pustakalaya website for free. Install Nepali Unicode Romanized in Windows XP: Install: Run setup file; Go to control Panel; Open Language and Regional settings; Open Regional Language Options; Go to Language Options & tick on check box (install files..... Thai, instal....east Asian...languages): Click apply-it might ask for windows CD: Insert CD or you can directly copy "i386" files too; And install all: then you have done; Click for details; Then click add a tab; A new popup will appear: Select "Sanskrit" in the first box; Select "Nepali unicode (romanized)" in second box; Click "ok"; You have successfully installed it; P...

Shirish Ko Phool : Review & Download

One of the finest book ever written in Nepali literature....Shirish Ko Phool and one of my personal favorite. I have read this novel over four times or say five times..and each time I finish the novel I feel pang and it hangs on my head for so many days. Why guilt is so painful that made such a strong woman called Sakambari to suicide..or die…?? The novel has a wonderful language..the simplest of all. When I had read it for the first time..to tell the truth that I hadn’t really understood the novel, I felt the love story in it and I could not understand the passion in the novel.. But this day I may say I am able to figure out the passion and the feelings of the author.. I really appreciate the wonderful story, the plot the real setting, the real characters…and the situation of the novel till it ends. The pain of running away from the feelings and passion. When the Suyogbir says.."Ma glass ma bhagchu” ( I forgot the line exactly…). The feeling is that we run away from pai...

नेपाली टाइप गर्ने सजिलो तरिका

मदन पुरस्कार पुस्तकालयले  २००७  २००३-४ ताका नेपाली युनिकोड किबोर्ड लेआउट, रोमनाइज्ड र ट्रेडिसनल सार्वजनिक गर्यो । नेपाली टाइपिङ (ट्रेडिसनल) जान्दै नजान्ने (कहिले नेपाली टाइप नगरेको) मैले, मदन पुरस्कार पुस्तकालयले सार्वजनिक गरेको रोमनाइज्ड नेपाली युनिकोड किबोर्ड लेआउट कम्प्युटरमा राखेर पहिलो पटक कम्प्युटरमा नेपाली भाषामा लेखेँ । यसविचमा कम्प्युटर तथा मोबाइलको लागि धेरै किसिमका नेपाली किबोर्ड लेआउट तथा एप्सहरु आइसकेकाछन्, तर पनि इन्टरनेट प्रयोगकर्ताहरु नेपाली टाइप गर्नुपर्दा अप्ठ्यारो मान्छन् । मलाई धेरैले सोध्ने गरेको प्रश्न भनेको, "फेसबुकमा कसरी नेपाली टाइप गर्ने?" अत: यो ब्लगमा मदन पुरस्कार पुस्तकालय (मपुपु) ले निर्माण गरेको नेपाली युनिकोड किबोर्ड लेआउट बारे चर्चा गर्दैछु। प्रिती, कान्तिपुर लगायतका 'ट्रु टाइप फन्ट' (ttf) प्रयोग गरेर ट्रेडिसनल लेआउटमा नेपाली टाइप गर्ने प्रयोगकर्ताहरुले, नेपाली ट्रेडिसनल युनिकोड किबोर्ड लेआउट राखेर, इन्टरनेटमा सजिलै सँग नेपालीमा लेख्न सक्छन् । भन्नुको मतलब, तपाईलाई पहिले नै नेपाली टाइपिङ आउँछ भने टाइपिङ गर्ने तरिका उही हुन्छ, उही ...

हाम्रो नेपाली किबोर्डमा अब नेपाली स्टिकरहरु

नयाँ वर्ष २०१९ को अवसर पारेर हाम्रो पात्रो ले हाम्रो नेपाली किबोर्डको नयाँ संस्करण सार्वजनिक गरेकोछ । नयाँ थिम, इमोजी तथा नेपाली स्टिकरहरु सहित आएको हाम्रो नेपाली किबोर्ड को नयाँ संस्करण हिजोबाट गुगल प्लेस्टोरमा उपलब्ध छ । हाम्रो नेपाली किबोर्डमा नयाँ के छ? स्टिकर हाम्रो नेपाली किबोर्डको नयाँ संस्करणमा नेपाली परिवेश झल्काउने विभिन्न नेपाली पात्रहरु सहितको स्टिकरहरु राखिएकोछ । मेसेन्जर, भाइबर, ह्वाट्सएप, स्काइप, टेलिग्राम, फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम आदि जुनसुकै एप्लिकेशनमा पनि प्रयोग गर्न मिल्ने यी नेपाली स्टिकरहरुले प्रयोगकर्तालाई नयाँ अनुभव दिनेछ । नेपाली पारा, हाम्रो साथी, नयाँ वर्ष, संगी, हाम्रो कान्छा, हाम्रो कान्छी, नक्कली, र बौचा व मैचासमेत गरी आठ किसिमका स्टिकरहरु समावेश गरिएकोछ । हाम्रो नेपाली किबोर्डको इमोजी खण्डमा गएर यी स्टिकरहरु प्रयोग गर्न सकिन्छ । थिम हाम्रो नेपाली किबोर्डको यस संस्करणमा नयाँ किबोर्ड थिम पनि थपिएको छ । हाम्रो नेपाली किबोर्डको सेटिङमा गएर आफूलाई मन पर्ने थिम छान्न सकिन्छ । डार्क तथा लाइट गरेर हाललाई दुई डिजाइनमा किबोर्ड थिम उपलब्ध छ । चलनचल्तिको “ब...

फेसबुक न्युजफिड अपडेट - पेजलाई झनै गाह्रो

अमेरिकामा भएको पछिल्लो राष्ट्रपति निर्वाचनको परिणाम सार्वजनिक भएसँगै फेसबुक लगायत विभिन्न सोसल मिडिया साइटहरुको उपयोगिताबारे व्यापक बहस सुरु भएको थियो । "फेक न्युज"को बिगबिगीले गर्दा फेसबुक, एकहिसाबमा फेकबुकमा परिणत भयो । प्राय: फेक न्युजहरु नै धेरै सेयर हुने र भाइरल हुन थाले । धेरै सेयर हुँदा, स्वाभावत: "फेक न्युज" पनि साँच्चै हो भन्न थालियो । कहिँकति अनुसन्धान छैन, फलानोले एकथरि पेजबाट समाचार सेयर गर्छ, अर्कोले सेयर गर्छ, अर्कोले गर्छ, असत्य तथा काल्पनिक समाचारहरु कै बोलबाला देखियो । नेपालमा भएको पछिल्लो निर्वाचनमा पनि प्रचारवाजी शैलीका मनगढन्ते तथा काल्पनिक समाचारहरु भाइरल भए । फलाना र चिलाना पार्टि, मान्छे पिच्छेका अनलाइन समाचार पोर्टल, फेसबुकको न्युजफिड हेर्न नै दिक्क लाग्ने किसिमको थियो । सबैभन्दा अनौठो लाग्ने चाँहि, मान्छेहरु फेसबुकमा फलाना समाचार पोर्टलले लेखेको भन्दै सेयर गरिरहेका भेटिन्थे । अझ के भने, नेपालका ठूला प्रकाशनहरु सँग ठ्याक्कै मिल्ने नामहरु राखेर काल्पनिक समाचारको व्यापार गर्ने समूहहरु नै छन् । उदाहरणको लागि, कान्तिपुरले यस्तो उस्तो लेख्यो ...

ट्विटरव्दारा प्रयोगकर्तालाई पासवर्ड परिवर्तन गर्न आग्रह [पडकास्ट 📻 ]

आकार पोष्ट रेडियोको पहिलो अंकमा स्वागत छ । आजको यो अंकमा ट्विटरले केही दिन पहिले पासवर्ड परिवर्तन गर्न जारी गरेको सूचनाको बारेमा कुरा गर्दैछु । के कति कारणले, ट्विटरले पासवर्ड परिवर्तन गर्न सूचना जारी गर्‍यो, तथा प्रयोगकर्ताले के कति कारणले पासवर्ड तुरुन्त परिवर्तन गर्नुपर्छ भन्ने विषयमा यो अंक केन्द्रित छ । पडकास्टको यो पहिलो अंक परिक्षणको रुपमा मोबाइलमा रेकर्ड गरेर तयार पारिएको हो । कति सकिन्छ थाहा छैन, तर यस पडकास्टलाई साप्ताहिक रुपमा सञ्चालन गर्ने मेरो योजना छ, जहाँ सूचना प्रविधिका विभिन्न पाटोहरुको बारेमा कुरा गर्नेछु । हाललाई यो पडकास्ट एन्कर एफएम तथा स्टिचर एप मार्फत सुन्न सकिन्छ । ट्विटरमा प्रयोग भएको पासवर्ड अन्य साइटहरुमा (जस्तो: फेसबुक, गुगल, दराज, सस्तोडिल, ड्रपबक्स आदि) पनि प्रयोग गरिएकोछ भने, ती साइटहरुमा पनि पासवर्ड तुरुन्त परिवर्तन गर्नुभइ, इन्टरनेटमा सुरक्षित रहनुहोला। प्रो टिप: साइटहरुमा कहिले पनि एउटै पासवर्ड प्रयोग नगर्नुहोला। pic.twitter.com/PjWwQWc7C4 — Aakar Anil (@aakarpost) May 4, 2018

Subscribe to Aakar Post