Skip to main content

आईबिएम भन्दा पहिले नेपालमा माइक्रो कम्प्युटर

झट्ट सुन्दा पत्याउन गाह्रो पर्ने कुरा, र खासै चर्चा, परिचर्चा गरेको पनि सुनिँदैन । तर नेपाल पनि कम्प्युटर प्रविधि विषयमा धेरै पहिले देखि काम हुँदै आएको रहेछ । अमेरिकामा एप्पल, आइबिएम, माइक्रोसफ्ट आदि कम्पनीहरु आफ्नो पहिलो माइक्रो कम्प्युटर बनाउने प्रयास गरिरहँदा, नेपालमा पनि यस्तै प्रयास भइरहेको थियो । परिणामस्वरुप आइबिएम भन्दा २-३ वर्ष पहिले नै, नेपालमै माइक्रोचिप्स प्रयोग गरेर माइक्रो कम्प्युटर निर्माण भएको थियो । हिजो लोकस २०१२ मा नेपालमा पहिलो कम्प्युटर बनाउने व्यक्ति भनेर परिचित ईन्जिनियर मुनिबहादुर शाक्यको कुरा सुनिरहँदा, एकमनले रमाइलो र अर्को मनले नरमाइलो लाग्यो ।muni-bahadur-shakyaआइबिएम, एप्पल, माइक्रोसफ्ट लगायतका कम्पनीहरुकै हाराहारीमा तत्कालिन समयमा ईन्जिनयर मुनिबहादुर शाक्यले नेपालमै कम्प्युटर बनाउनु भएको थियो । रमाइलो र गौरव यसअर्थमा लाग्छ कि, त्यो समय देखि नै नेपालमा पनि कम्प्युटरको विकास भएको रहेछ, जुन समयमा भारतमा यही किसिमको काम भएको थिएन । तर नरमाइलो यस अर्थमा लाग्यो कि, आइबिएम, एप्पल जस्ता कम्पनीहरु कहाँ पुगे, तर हामी जहिँको तहिँ । हामी सँधै बुद्ध र सगरमाथा भन्दै नाक फुलाएर बसेका छौँ, यदि एप्पल वा आइबिएम जसरी शाक्यको कम्प्युटर विश्वभरि फैलिएको हुँदो हो त, हामी नेपाल र नेपाली भनेर संसारसामु चिनिने थियौँ होला, कसैले गौतमबुद्ध र सगरमाथा मेरो भन्ने साहस पनि गर्दैन थियो होला । नेपाल पश्चिमी मुलुक जत्तिकै सुविधा सम्पन्न पनि हुनेथियो होला । शाक्यको कुरा सुन्दै जाँदा यस्तै यस्तै कुराहरु मनमा खेल्दै रहे ।

हार्डवेयर निर्माणबाट प्रसिद्दि कमाएको आइबिएमले सन् १९८१ मा माइक्रोचिप्सयुक्त माइक्रोकम्प्युटर निर्माण गरेको थियो । तर त्यस भन्दा २-३ वर्ष पहिले नै मुनिबहादुर शाक्यले त्यस्ता कम्प्युटरहरु नेपालमै बनाउनु भएकोथियो । सन् ७०-८० को दशकमै विश्वमा कम्प्युटरको विकासक्रमले गति पाएकोथियो ! मुनिबहादुर शाक्यको कुरा यतिमै सिमित छैन, केही न केही नयाँ गर्न रुचाउनुहुने शाक्यले कम्प्युटरको लागि सन् १९८३ मा ‘देवनागिरी लिपी’को पनि निर्माण गर्नु भएकोथियो । 

शाक्यको रुचि रोबोटिक्समा पनि थियो, त्यसै समयमा उहाँले आफ्नो घरलाई यान्त्रिक बनाउनुभएको थियो । उहाँले आफ्नो आवाजबाट नियन्त्रण गर्न सकिने प्रविधि विकास गर्नुभएको थियो । पानी खोल्न, बत्ति बाल्न निभाउन, रेडियो बजाउन, बन्द गर्न छुनै नपर्ने, शाक्यले यी सबैकुरा आफ्नो आवाजबाटै गर्नुहुन्थ्यो । पानी भन्नेबित्तिकै पानी आउने, रेडियो भन्ने बित्तिकै रेडियो बज्ने । कुरा सुनिरहँदा कुनै एकादेशको कथा सुनिरहेजस्तो लाग्यो ।

muni-shakya-nepali-computer-scientistउहाँ ७० वर्ष टेक्दा पनि उत्तिकै फुर्तिलो हुनुहुन्छ भन्ने कुरा अहिले गरिरहेका कुराहरुले पनि पुष्टि गर्छ । उहाँले माइक्रोकम्प्युटर देखि, ग्रिन कम्प्युटर, सुपर कम्प्युटर, नेपाली रोबट्सहरु बनाउनु भएकोछ र अहिले ग्रिन कम्प्युटरलाई नै अघि सार्नुभएकोछ । २० वाट भन्दा कम पावर खपत गर्ने ग्रिन कम्प्युटरको निर्माण गर्नुभएका शाक्यले यही ग्रिन कम्प्युटर मार्फत देशको पश्चिमि भागमा टेलिमेडिसिन समेत सञ्चालन गरिरहनु भएकोछ ।

सन् १९४२ मा जन्मनु भएका शाक्यले सन् १९६५ मा भारतबाट रेडियो इलेक्ट्रोनिक्सको कोर्स गर्नुभएको थियो भने, १९७२ मा बेलायतबाट कम्प्युटर इन्जिनियरिङ गर्नुभएको थियो । शाक्यको कम्प्युटर पहिलोपटक नेपाल कृषि बैंकले प्रयोग गरेको थियो भने अन्य केही देशहरुमा पनि कम्प्युटर निर्यात गर्नुभएको थियो ।

(नोट: हिजो लोकस २०१२ मा नेपाली कम्प्युटर वैज्ञानिक मुनिबहादुर शाक्यले भन्नु भएको कुरामा आधारित भएर यो ब्लग तयार पारिएको हो । उहाँले बनाएका कम्प्युटर र विकास गरेका प्रविधिहरुको फोटो भने कुनै दिन उहाँकै कार्याशालामा पुगेर खिचेर ल्याउनेछु । धन्यवाद ।)

Comments

  1. This is completely incredible. But never heard anything before. If he has really innovated such a technology, he must have come out in the public with his innovation. It's not too late yet, I can read that he is working on super Computer, green Computers and Nepali Robots. He needs to share his idea with young nepalese people those who are in this field and try to make it lage in the wold market. I am very much looking forward to read more articles and to see pictures of his innovation.
    Anil Bhai thanks for sharing it.

    ReplyDelete
  2. कतै फुर्ति गरेको जस्तो त लाग्दैन । सबैले थाहा पाएको कुरा फेरि गरेको भए, सायद भन्न मिल्थ्यो । थाहा नै नभएको कुरा अगाडि ल्याउनु फुर्ति गरेको भन्न अलि नमिल्ला । कम्प्युटर बनेको थियो भनेर हामी त अहिले गर्व नि गर्न सक्दैनौँ तर विश्वमा नयाँ क्रान्ति ल्याएको त कम्प्युटर ले नै हो । उहिले हार्डवेयरमा गरिएको कुरा बाहिर आउन सकेन । अहिले नेपालमा हार्डवेयर त होइन तर सफ्टवेयर चाँही वार्षिक रुपमा दर्जनौँ रुपमा बनिरहेकाछन् तर यहाँ पनि त्यस्तै कुरा दोहोरिएको जस्तो लाग्छ । अहिले आफूले गरेको काम नदेखाइ कसैले थाहा पाउँदैन, त्यस्तै आशय सहित मुनी शाक्यले गरेका कुराहरु ब्लगमा लेखिएको हो ।

    ReplyDelete
  3. wow, kuhirole chopeko kaag jastai, ko hi pani aayenan Gham ko ujyalo liyera Badal lai pansauna........................................

    ReplyDelete
  4. What do yo mean by "
    He built 'Devnagiri'"?

    ReplyDelete
  5. site pani 1970s tirai banako raichha :P

    ReplyDelete
  6. yo kura nepal khabar patrika ho ki himal khabar patrika ma pani paila charcha vaeko thyo!!!!

    ReplyDelete
  7. aakar jee le yo blog, ibm computer vanda paila nepal ma computer banisakeko vanera charcha garera furti gara..vanera lekheko haina jasto lagcha malai....

    ReplyDelete
  8. आइबिएम भन्दा पहिलेनै नेपालमा कम्प्युटर बनेको थियो भनेर के फुर्ती लाउनु ! यस्ता फुर्ती लाउने चिज कती छ कती नि यस्तो फुर्तीले भोकाएको पेट भरिने होईन क्यार !! काठमाण्डौ उपत्यकाका हरेक दरबार स्क्वायर कोलम्बसले अमेरिका पत्ता लाउनु भन्दा अघी बनिसकेका थिय नि !! गोर्खाली भने पछी हिट्लर नि डराउथे नि !! कुनै दिन जापानलाई नेपालले चामल अनुदान दिन्थ्यो नि !!

    ReplyDelete
  9. Yeah! It's hard to believe. btw, check out some comments here: http://goo.gl/7IjyM Also check his website
    http://www.hitechpioneer.com

    ReplyDelete
  10. Frankly speaking, I didn't believe this...
    "आईबिएम भन्दा पहिले नेपालमा माइक्रो कम्प्युटर" who gonna believe it...that was the time when there were no much computer in Nepal and when the computer price were so high which was difficult to afford for general nepalese people

    ReplyDelete
  11. May be, at that time, no one understood what computer means!

    ReplyDelete
  12. No Idea about this. But it's what he said.

    ReplyDelete
  13. Aakar, have the claims been verified?

    ReplyDelete
  14. Impressed... Mesmerized...yet wondering why he had been so much undercover..??

    ReplyDelete
  15. waiting for more on this one, with more facts!

    ReplyDelete
  16. यसरी सोचौ न!December 10, 2012 at 8:55 PM

    नेपालको धरातलिय यथार्थनै यो हो कि, यहाँ स्टिभ जब्सनै जन्मेकोथिए भने पनि केही गर्न सक्थ्येनन्। एक व्यक्तीले सपना देख्न सक्छ, त्यसलाई सही आर्थीक र प्राबिधीक र बौधिक सहयोग प्राप्त भएमात्र सपनाले साकार रुप लिनसक्छ जुन नेपालको प्रिष्ठभुमिमा असंभव छ। त्यसैले ईन्जिनियर मुनिबहादुर शाक्यको कुरालाई विश्वास नगर्नुपर्ने कुनै आधार भेट्दिन। मैले धेरै राम्रो योजना भएका नेपालीहरु भेटेको छु, कतीको योजना सफलप्राय: जस्तो लाग्छ यद्द्पी त्यसको लागि गर्ने खतरा मोल्न त एक व्यक्तीले सक्छ, न त हाम्रो सरकारनै त्यती सहयोगी छ। नेपाली भएकैले केही गर्न नसक्ने होईन, एक से एक जातका बिउहरु यहाँ पनि छन्, कुरो बातावरणको हो।

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

म आउँदैछु प्रिय

"हातमा हात ओठमा ओठ म आउँदैछु प्रिय म आउँदैछु प्रिय !..." भन्ने पंक्ति सँगै भिडियो सुरु हुन्छ । राजन कठेत को निर्देशन मा बनेको भिडियो निकै मजाले सलल बगेको छ । भिडियो अन्तिम सम्म नहरेसम्म यो के को लागि र कुन विषयमा बनेको भिडियो हो भन्न मुस्किल नै पर्छ । एउटा सन्देशमुलक कुरा भिन्नै कन्सेप्ट मा बनेको भएर पनि भिडियो निकै राम्रो लाग्छ । काठमाडौँ विश्वविद्यालय मिडिया स्टडिज का साथिहरुले बनाएको छोटो र मिठो भिडियो आज यहाँ राख्दैछु । भिडियोमा अभिनय रहेको छ पर्वत थापा को भने, क्यामरा मा छिरिङ र कविता वाचन मा रतन रहेकाछन् । भिडियोको बारेमा: A very short, both romantic and funny video(1 min. 25 secs.), made by KU students (2009) with Parbat Thapa (Electrical Engineering 4th/last year) in the scene....Poem narration by Ratan Aanad Karna, background score by Diwas Manandhar and Parbat Thapa, editing by Shekhar KC and Rajan Kathet, camera by Prem Tshering Sherpa and, scene selection, photography direction, script, concept and direction by Rajan Kathet. It was a good homework before making th

यसपाली को गाईजात्रा

'सबको मालुम् है मै बिहारी नही फिर भि कोही हिन्दी बोल्न दबाब डाले तो मैं क्या करु ?' हवनकलीः तपाईंको मातृभाषा त मैथिली हैन र - फोरमानन्दः हो, लेकिन मातृभाषाभन्दा अहिले हाम्को पितृभाषा हि मन पड्ता है । हवनकलीः यो नेपाली वर्णमाला राम्रोसंग पढ्नुस् क्यारे । फोरमानन्दः हिन्दी भाषामें नेपाली वर्णमाला नही मिलता क्या ? क-कौन बनेगा, ख-खरबपती, ग- गोली मारो अ-अरुणाचल, आ-आदमी, इ-इन्तजार हवनकलीः उप-राष्ट्रखतीज्यू, सपथको बेला किन दौरा सुरुवाल नलगाएको ? फोरमानन्दः क्यौं हमको बहुत गर्मी होता है । दौरा सुरुवालमे भेन्टिलेसन नही होता है न । Damdev......Devi......Aakh bandh Karo Na...Banda aakh mey Itna achhi Lagti ho ki ..............Main sabda mey kaha nahi sakta. Damdev- dekho, Maine yog Sab ko Nisulka sikhata hu. Maile aap se kavi Paise Maga hey ? Bhakta-Nahi Swami..Paisa nahi, Rupaye Maga hai. Hai..Aapne Kaka Bikendra Yadav ko Luck Kiya jaye....Lekin Yeh Hamre Rule ke Khilaf hai. Hum Bikendra Yadav ko Luck kar Nahi sakte hai. Devi Aur Sajjano, Maii hun Manojtav

हामी मरेपछि हाम्रो फेसबुक प्रोफाइल के हुन्छ ?

फेसबुक आफैँमा व्यापक सञ्जाल । हामी फेसबुक विना त अधुरो नै हुन्छौँ जस्तो लाग्छ हिजोआज । तर यसो सोच्नुहोस् त हामी मरेपछि हाम्रो फेसबुक प्रोफाइल के हुन्छ होला ? फेसबुक का सुरक्षा प्रमुख म्याक्स केली ले २६ अक्टोबर २००९ मा ब्लग मार्फत मृत्यु भएका व्यक्तिहरु को फेसबुक को प्रोफाइललाई सर्च को नतिजा मा नदेखाइने जनाएकाछन् । फेसबुक प्रयोगकर्ता को मृत्यु पछि, उक्त व्यक्ति को प्रोफाइललाई सिल गरिने अनि सर्च को नतिजामा नदेखाउने बताएकाछन् । तर मृत्यु भएको व्यक्ति प्रति सम्मान का शब्द लेख्न या आफ्नो श्रद्धा व्यक्त गर्न उक्त व्यक्ति को प्रोफाइल को वाल भने, आफ्ना आफन्त अनि साथिहरु को लागि सँधै खुल्ला राखिने जनाइएको छ । अक्टोबर २३ मा फेसबुक नयाँ डिजाइनमा आएपछि, फेसबुक ले यस्तो कुरा सार्वजनिक गरेको हो । फेसबुक प्रयोगकर्ताहरु ले फेसबुक को नयाँ ‘सजेसन’ र ‘रिकनेक्ट’ भन्ने सुविधा का कारण समस्या सिर्जना भएको बताउँदै, ब्लग र ट्विटर मा आफ्ना गुनासाहरु लेखेपछि फेसबुक ले, यो नयाँ निति अगाडि ल्याएको हो । फेसबुक ले मृत्यु भइसकेका व्यक्तिहरु को प्रोफाइल देखाउँदै साथि बनाउन ‘सजेसन’ दिन थालेपछि, समस्या सिर्जना भए

Romanized Nepali Unicode

Download and Install Nepali Unicode Romanised to write in Nepali all over the web. First of all, you have to Download and Run the Program on your computer. Then, you have to do some settings on your computer to use Nepali Unicode Romanized. You can download Nepali Unicode Romanized from the Madan Puraskar Pustakalaya website for free. Install Nepali Unicode Romanized in Windows XP: Install: Run setup file; Go to control Panel; Open Language and Regional settings; Open Regional Language Options; Go to Language Options & tick on check box (install files..... Thai, instal....east Asian...languages): Click apply-it might ask for windows CD: Insert CD or you can directly copy "i386" files too; And install all: then you have done; Click for details; Then click add a tab; A new popup will appear: Select "Sanskrit" in the first box; Select "Nepali unicode (romanized)" in second box; Click "ok"; You have successfully installed it; P

SLC RESULT 2068/2069 (2011-2012) To publish Today

The result of the School Leaving Certificate (SLC) 2068/2069 examinations held earlier this year is going to published today (by Wednesday evening). The Office of the Controller of Examinations, Sanothimi is going through final preparations to flash SLC examination result within this evening. Altogether 528,257 examines had appeared for the exam. SLC Results 2068 will be available online as soon as the Controller of Examinations published the results.You can check SLC Results via SMS Service after Examination Controller’s Office published the results. यस वर्षको एसएलसी परीक्षा 'रिजल्ट' आज सार्वजनिक हुने करिब करिब निश्चत भएको छ। नतिजा निस्कने बित्तिकै अनलाइनमा रिजल्ट राखिनेछ । विभिन्न अनलाइन साइटहरुको साथै, एसएमएसको माध्यमबाट पनि आफ्नो रिजल्ट हेर्न सकिन्छ । एसएमएस मार्फत रिजल्ट हेर्न SLC <space> <your symbol no.> टाइप गरि 5001 मा पठाउन सकिनेछ । SLC Result 2068 Published

नेपाली टाइप गर्ने सजिलो तरिका

मदन पुरस्कार पुस्तकालयले  २००७  २००३-४ ताका नेपाली युनिकोड किबोर्ड लेआउट, रोमनाइज्ड र ट्रेडिसनल सार्वजनिक गर्यो । नेपाली टाइपिङ (ट्रेडिसनल) जान्दै नजान्ने (कहिले नेपाली टाइप नगरेको) मैले, मदन पुरस्कार पुस्तकालयले सार्वजनिक गरेको रोमनाइज्ड नेपाली युनिकोड किबोर्ड लेआउट कम्प्युटरमा राखेर पहिलो पटक कम्प्युटरमा नेपाली भाषामा लेखेँ । यसविचमा कम्प्युटर तथा मोबाइलको लागि धेरै किसिमका नेपाली किबोर्ड लेआउट तथा एप्सहरु आइसकेकाछन्, तर पनि इन्टरनेट प्रयोगकर्ताहरु नेपाली टाइप गर्नुपर्दा अप्ठ्यारो मान्छन् । मलाई धेरैले सोध्ने गरेको प्रश्न भनेको, "फेसबुकमा कसरी नेपाली टाइप गर्ने?" अत: यो ब्लगमा मदन पुरस्कार पुस्तकालय (मपुपु) ले निर्माण गरेको नेपाली युनिकोड किबोर्ड लेआउट बारे चर्चा गर्दैछु। प्रिती, कान्तिपुर लगायतका 'ट्रु टाइप फन्ट' (ttf) प्रयोग गरेर ट्रेडिसनल लेआउटमा नेपाली टाइप गर्ने प्रयोगकर्ताहरुले, नेपाली ट्रेडिसनल युनिकोड किबोर्ड लेआउट राखेर, इन्टरनेटमा सजिलै सँग नेपालीमा लेख्न सक्छन् । भन्नुको मतलब, तपाईलाई पहिले नै नेपाली टाइपिङ आउँछ भने टाइपिङ गर्ने तरिका उही हुन्छ, उही &q

Subscribe to Aakar Post