Workshop on FOSS for Media Persons

22 Feb 2009 मा FOSS (Free and Open Source Software) Nepal तथा HLCIT (High Level Commission of Information Technology) ले संयुक्त रुपमा Digital Freedom For a Free Society भन्ने नाराका साथ आयोजना गरेको “Workshop on Free and Open Source Software for Media Persons”, विषयक एकदिने कार्यक्रम मा मैले एक ब्लगरको हैसियत ले सहभागिता जनाएको थिँए । FOSS Nepal को रेगुलर कार्यक्रम अन्तर्गत उक्त कार्यक्रम, मिडिया मा काम गर्ने व्यक्तिहरुलाई Free and Open Source Software बारे बुझाउन HLCIT को सभाहल सिंहदरबार मा गरिएको थियो ।

विवेक पौडेल ले सञ्चालन गर्नुभएको कार्यक्रमलाई Opening Session, Orientation Session, Technical Session: Demo and Hands-on र Refreshment गरेर ४ वटा भागमा बाँडिएको थियो । ठिक १० बजे भनिएपनि १५-२० मिनेट ढिलो सुरु भएको कार्यक्रम मा अतिथिका रुपमा नेपाली टाइम्सका प्रकाशक-सम्पादक वरिष्ठ पत्रकार कुन्द दिक्षित, वातावरण विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयका सहसचिव अर्जुन कार्की, HLCIT का सेक्रेटरी डा. मदन परियार, HLCIT का VC तथा ईन्जिनियर सरोज देवकोटा, HLCIT का आजिवन सदस्य मनोहर भट्टराई आदि हुनुहुन्थ्यो ।

कार्यक्रमको सुरुवात सँगै FOSS Nepal का सुविर प्रधानांगले FOSS बारे जानकारी र यसको उपयोगिता बारे बोल्दै, FOSS र Media का सम्बन्धमा प्रिजेन्टेसन दिनुभएको थियो । उहाँले प्रोप्राइटरी सफ्टवेयर को सट्टा मा कुन कुन फ्रि एन्ड ओपन सोर्स सफ्टवयर प्रयोग गर्न सकिन्छ बताउनुभएको थियो । त्यस्तै FOSS Nepal ले २००७ र २००८ मा Global Software Freedom Day Best Event Award जित्‍न सफल भएको कुरा पनि स्मरण गराउनुभएको थियो ।

यसै क्रम मा कुन्द दिक्षित ले Democracy in Cyberia बारे प्रिजेन्टेसन दिनुहुँदै, अनलाइन मिडियाको फाइदा र वेफाइदा को बारेमा बोल्नुभएको थियो । नेपालमा करिब १ प्रतिशत जनता इन्टरनेटको पहुँचमा रहेका र त्यसमध्ये ६५ प्रतिशत काठमाडौँ भित्र रहेको तितो यथार्थ प्रस्तुत गर्दै उहाँले प्रविधि मा पहुँच बढाउनु पर्ने कुरा व्यक्त गर्नुभएको थियो । साथै, Corporate Ownership and Control का कारण FOSS तिर लाग्नुपर्ने आज को आवश्यकता रहेको उहाँले बताउनुभएको थियो । अनलाइन मिडिया राज्यको पाचौँ अंग हो भन्दै उहाँले अनलाइन जर्नालिजम तथा सिटिजन जर्नालिजम आजको आवश्यकता रहेको र निकट भविष्यमै अनलाइन मिडिया Main Stream Media हुने कुरा बताउनुभएको थियो ।

वक्ताको बोल्ने क्रममा आउनुभएका HLCIT का मदन परियारले आइटिको प्रयोग सहर भित्र मात्र सिमित रहेको र यसलाई देशव्यापी बनाउन HLCIT ले पहल गरिरहेकेको कुरा व्यक्त गर्नुभएको थियो । साथै, प्रविधि सस्तो र सुलभ भएमात्र सबैको पहुँचमा पुग्ने बताउँदै FOSS एउटा राम्रो अल्टरनेटिभको रुपमा रहेको बताउनुभएको थियो ।

त्यस्तै वातावरण,विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयका सहसचिव अर्जुन कार्कीले आफूले FOSS को बारेमा पहिलोपटक सुनेको बताउँदै, FOSS ले गर्ने कार्यक्रमहरुमा आफूहरुजस्तोलाई पनि निरन्तरजसो बोलाइए, सरकारी स्तरबाट नै पनि यसबारे पहल गर्न सजिलो हुने कुरा बताउनुभएको थियो ।

HLCIT VC तथा ईन्जिनियर सरोज देवकोटाले इन्टरनेट प्रयोगकर्ताहरु सहरमा मात्र सिमित भएको बताउँदै, सुचना प्रविधिको विकास का लागि सरकारव्दारा पहल गरिनुपर्ने बताउनुभएको थियो । खानेपानी, बाटोघाटो र सुचना प्रविधि फरक कुरा हुन्, तर यहाँ, खानेपानी, बाटोघाटो छैन के को सुचना प्रविधि भन्ने गरिएको तितो यथार्थ प्रस्तुत गर्नुभयो । यसर्थ पनि सस्तो र सुलभ FOSS तिर बढ्नुपर्ने स्थिति रहेको उहाँले बताउनुभएको थियो । त्यसपछि को क्रममा बोल्दै, मनोहर भट्टराईले सबैलाई धन्यवाद ज्ञापन गर्दै FOSS र Media बारे आफ्ना केहीकुरा राख्नुभएको थियो ।

त्यसपछि को Orientation Session मा दैनिकीडटकम का उपसम्पादक गुणराज लुँइटेल ले आफ्नो अनलाइन जर्नालिजम को अनुभव सुनाउँदै Importance of Digital Media and Experiences of Doing Online Journalism बारे प्रिजेन्टेसन दिनुभएको थियो ।

त्यस्तै पत्रकार केदार शर्माले FOSS Freedom and Media बारे बोल्दै, राजनितिक आन्दोलन जस्तै, FOSS को आन्दोलन मा पनि सबैलाई लाग्न आग्रह गर्नुभएको थियो ।

Digital Media will be the mainstream Media भन्दै कार्यक्रम सञ्चालक विवेक पौडेल ले Showcasing FOSS for Media बारेमा प्रिजेन्टेसन दिनुहँदै Twitter, Facebook आदिजस्ता साइटबाट micro blogging को अवधारणा भित्रिसकेको कुरा बताउनुभएको थियो । त्यसैक्रम मा अंकुर शर्मा व्दारा लिनक्स इन्सटलेसन तथा निर्भिकल्प सफ्टवेयर को प्रयोग बारे डेमो देखाउनुभएको थियो ।

Hobby and Profession: Online Reporting को बारेमा नेपाली भोइसका ब्लगर उज्जल आचार्यले ब्लग र ब्लगिङ बारे जानकारी दिनुभएको थियो भने रिसर्चर विपिन गौतम ले Privacy र Anonymity को बारेमा प्रिजेन्टेसन दिनुभएको थियो । त्यस्तै वसन्तकृष्ण श्रेष्ठले नेपालीयुनिकोड बारे जानकारी दिनुभएको थियो । यसपछि को क्रम मा अंकुर शर्माले फायरफक्सका लागि १० वटा महत्वपुर्ण Add-ons को बारेमा जानकारी दिनुभएको थियो ।

Kathmandu University का अभिषेक सिंह ले Wiki and Media: Media wiki को बारेमा प्रिजेन्टेसन दिनुभएको थियो । यसक्रम मा विकी क्रिएट गर्ने, ईडिट गर्ने आदि तरिकाहरु सिकाउनुभएको थियो भने अन्त्यमा जुम्ला नामक सिएमएस इन्सटल गर्ने विधि बताउनुभएको थियो ।

त्यसपछि को क्रममा हेमपाल श्रेष्ठ ले Licensing, Open Content and Copyright issues in Cyberspace बारेमा बोल्नुभएको थियो । त्यसपछि आकाश दिप शाक्य ले कार्यक्रम को समराइज गर्नुभएको थियो । कार्यक्रम को अन्त्यमा सहभागिहरुलाई HLCIT का सेक्रेटरी डा. मदन परियार ले सर्टिफिकेट वितरण गर्नुभएको थियो । कार्यक्रम को समापनमा बोल्दै डा. मदन परियार ले, मिडिया मा काम गर्ने साथिहरुको लागि कार्यक्रम फलदायी भएको आशा व्यक्त गर्दै FOSS Nepal लाई पनि यस्तो कार्यक्रम आयोजना गरेकामा धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभएको थियो ।



















नोट: मोवाइलबाट खिचिएका कारण,फोटोहरु कमसल गुणस्तरका छन् ।