विगत केही दिन यता, म भिन्नै महशुस गर्दैछु, निसास्सिएको जस्तो गुम्सिएको जस्तो । त्यो भन्दा बढि हिन भावना ले सताइरहेछ । म मष्तिष्क ले भन्दा मन ले सोच्ने भएको छु, अनि मन ले सोच्दा धेरै नै गल्तिहरु हुने रहेछन्, धेरै नै हिन भावनाहरु आउँदारहेछन् ।
म के गरौँ, कसो गरौँ साह्रै अलमल र दुविधमा परेको छु । म धेरै रिसाउनथालेको छु, झ्वाट्ट रिस उठ्न थालेको छ अनि बुझ्दैछु हानी आफैँलाई नै भइरहेको छ । यहाँ कोही के भन्छन् कोही के, अनेक अर्थ छन् सबैका । मेरो कुरा सुन्नेहरु, सुनेर पनि बुझ्दैनन् या बुझ्नचाहँदैनन् । या म नै कुरा बुझाउन नसक्ने भएको हुँ कि जस्तो पनि लाग्छ । कुरा त हो पनि, अनि आफूले गरेका हरेक कुरा ठिक छ भन्ने ठान्छु , म अलि अल्प कुरा गर्छु, कुरा पुरा हुन पाउँदैन अनि त्यसैको धेरै अर्थ निकाल्छन्, मान्छेहरु । पुरै कुरा भन्न नसक्नु मा मेरो गल्ति हो या, आधि कुरा मात्र सुनेर अरु अर्थ लगाउनेहरु या सुनेर पनि सुन्न नचाहने र बुझेर पनि बुझ्न नचाहनेहरुले गर्दा यसो भएको त हैन ।
जब जब यस्ता हिन भावनाहरु ले सताउन थाल्छन् म प्राय: नन्द हाङ्खिम ले एकाङ्की "वास" मा लेखेको कुरा (“मलाई आजकल यस्तो लाग्दैछ कि, म कुनै अनजान सभ्यताको एउटा भग्नावशेषमा बाँचेको बेमहत्व को सालिक हुँ, आकार रुपरहित शिलालेख हुँ, जसलाई कसैले पढ्न सक्दैन, बुझ्न सक्दैन, बुझेर पनि महत्व रहँदैन.... सायद म केही पनि होइन, केही होइन !”)सम्झन पुग्छु । अनि लाग्छ सायद मेरै लागि लेखिएको होला । सायद आफ्नै स्वभाव कस्तो छ, थाहा नपाएर पनि मैले आफ्नो मुल्याङ्कन गर्न नसकेको हुँला ।
यो कस्तो परिस्थितिमा म आइपुगेको छु, आफैँलाई थाहा छैन । मात्र लाग्छ नन्द हाङ्खिमले भनेजस्तै म एउटा कुनै शिलालेख हुँ, जसलाई कसैले पढ्न सक्दैन, बुझ्न सक्दैन, बुझेर पनि महत्व रहँदैन.... सायद म केही पनि होइन, केही होइन !
मलाई पनि थाहा छ यसो हुँदै छ भनेर, अनि यो पनि थाहा छ म जे गर्दैछु र सोच्दैछु, धेरै नराम्रो सोच्दैछु । अनि आफैँ यसको उपचार के होला भनेर पनि खोज्दैछु । तर यहाँ फेरी धेरै अर्थ लाग्ला, धेरै सोच्नु पनि हुँदैन । धेरै सोच्नु हुँदैन भन्दै, म आफैँ धेरै सोच्ने भएको छु, कुरा बुझाउन खोज्छु तर त्यो कुरा नै अपुरो रहिदिन्छ । सायद, अब मैले आफ्नो टाउको भित्ता मा ठोक्काउनु बाहेक कुनै विकल्प छैन । यहाँ सुनेर बुझिदिने र एकैछिन भएपनि गन्थन सुनिदिने श्रोता को कमि भएको महशुस हुन्छ, कहिँलेकाँहि ।
मेरो दिमाग बोधो भएको छ, म आफैँ अलमल मा परेको छु, छक्क परेको छु, आफ्नै बानी देखेर आफैँमाथि हाँस उठ्छ, आफैँमाथि रिस उठ्छ किनकी म हिजोआज राम्रो भन्दा नराम्रो कुरा धेरै सोच्ने भएको छु । नराम्रो कुरा मा दिमाग घुम्ने गरेको छ, अनि मेरो कुरा कसैले सुनिदिन्छन्, समाधान को साँचो हातमा थमाइदिन्छन् भन्ने झुठो आश लिइरहेको हुन्छु । तर मेरा आशहरु निराशामा बदलिन्छन्, मन कुँडिन्छ जब कसैले कुरा बुझेर पनि बुझ्न चाँहदैन, पुरै कुरा सुन्न चाँहदैनन्, अनि आफ्नो निचोड सुनाउँछन् । टेन्सन सबैको आ-आफ्नै, तपाई पनि छक्क पर्दैहुनुहोला, यसको गन्थन किन पढ्दैछु भनेर । लेख्दिन भन्दा पनि नलेखिरहन सकिन, धेरै गुम्सिएँ भने केही नराम्रो होला कि, झन् धेरै नराम्रो सोचिएला कि भन्ने जस्तो लाग्यो । आफैँ देखि आफैँ डराएर भागेको जस्तो लागिरहेको छ, मन विचलित भएको छ, हिनताबोधि भावना उर्लेर आएको छ, मनोवैज्ञानिक त्रास लागिरहेको छ ।
मनोवैज्ञानिक रोग को शिकार त म भएको छैन जस्तो लाग्छ । आँफैलाई धिक्कार लाग्छ मैले, विश्वास गरेर पनि विश्वास गर्न नसकेको जस्तो, कुरा बुझाउन खोजेर पनि बुझाउन नसकेको जस्तो । सबै कुरा थाहा हुँदा हुँदै पनि, अनि धेरै विश्वास लाग्दा लाग्दै पनि म झस्किरहेको छु, तर किन झस्किरहेको छु, आफैँलाई थाहा छैन । अनि यहि कुरा भनेँ भने, फेरी अर्को कुरा सुरु हुन्छ, किन विश्वास लाग्दैन, भनेर । तर म भन्छु, विश्वास अधिक लाग्छ, यति धेरै लाग्छ कि भनेर साध्य छैन । अनि फेरी आफूलाई हिन भावना ले सताउन थालेपछि, म आफूलाई सम्हाल्न नसक्ने हुन्छु । अनि कसैले कुरा सुनिदेला भनेर प्रतिक्षारत रहन्छु, तर कुरा आधि मात्र हुन्छ । न मैले बुझाउन सक्ने न अरु ले बुझ्न सक्ने। अनि फेरी अर्को कुरा सुरु हुन्छ यसकै कारण ले, अनि म आफैँलाई भासमा भासिइरहेको जस्तो लाग्छ, सारा संसार अन्धकार भएको जस्तो लाग्छ ।
आखिर यो हिनमनोवृति बाट म छुटकारा पाउन खोजिरहेको छु, जहाँसम्म मलाई लाग्छ म नराम्रो मान्छे पक्कै होइन तर पनि मेरो व्यवहार आफैँलाई अनौठो लाग्न थालेको छ । म धेरै रिसाहा भएको छु, विनाकाम र अत्यन्तै फितलो कुरा मा पनि म वादविवाद गर्ने भएको छु, मलाई जसैगरि पनि जित्नै पर्ने भएको छ । यस्तो हिनभावना ले सताउँदै गर्दा लाग्छ, कतै म मेरा साथिहरु त गुमाइरहेको छैन ? म मान्छेहरु को भिडमा एक्लो भएको त छैन ? म धेरै नै निराशावादी भएको त हैन ? मैले चाहिने भन्दा बढि, सोचिरहेको त छैन ? म किन कोही व्यक्ति विशेष माथि हावि बन्न खोजिरहेको छु ? खासमा हिन भावन किन उब्जिरहेको छ ? मलाई यो मन पर्ने, त्यो मन नपर्ने भएको छ, अनि म अरुलाई पनि किन म जस्तै बनाउन खोज्दै छु ? मलाई मन पर्ने सबैकुरा के अरुलाई मन पर्नुपर्छ भन्ने हुन्छ र ? अथवा भनौँ मलाई नराम्रो लाग्ने कुरा अरुलाई पनि नराम्रो लाग्नुपर्छ भन्ने छ र ? म सोच्न नसक्ने भएको छु । यहाँ पनि म भन्न चाहेर पनि भन्न सकिरहेको छैन । कारण म भन्न सक्दिन । तर म मेरो प्रवृति किन यस्तो भएको होला भनेर सोचमग्न छु । यसको चुरो कुरा मा पुगेर, निदान भेट्टाएँ भने यहाँहरु लाई त्यतिखेर त्यो कुरा पनि बाँडौँला । अहिलेलाई म यही हिनमनोवृत्ति बाट छुटकारा पाउन यसैको उपचार खोज्न हिँडे है त !
मलाई आजकल यस्तो लाग्दैछ कि, म कुनै अनजान सभ्यताको एउटा भग्नावशेषमा बाँचेको बेमहत्व को सालिक हुँ, आकार रुपरहित शिलालेख हुँ, जसलाई कसैले पढ्न सक्दैन, बुझ्न सक्दैन, बुझेर पनि महत्व रहँदैन.... सायद म केही पनि होइन, केही होइन !
म के गरौँ, कसो गरौँ साह्रै अलमल र दुविधमा परेको छु । म धेरै रिसाउनथालेको छु, झ्वाट्ट रिस उठ्न थालेको छ अनि बुझ्दैछु हानी आफैँलाई नै भइरहेको छ । यहाँ कोही के भन्छन् कोही के, अनेक अर्थ छन् सबैका । मेरो कुरा सुन्नेहरु, सुनेर पनि बुझ्दैनन् या बुझ्नचाहँदैनन् । या म नै कुरा बुझाउन नसक्ने भएको हुँ कि जस्तो पनि लाग्छ । कुरा त हो पनि, अनि आफूले गरेका हरेक कुरा ठिक छ भन्ने ठान्छु , म अलि अल्प कुरा गर्छु, कुरा पुरा हुन पाउँदैन अनि त्यसैको धेरै अर्थ निकाल्छन्, मान्छेहरु । पुरै कुरा भन्न नसक्नु मा मेरो गल्ति हो या, आधि कुरा मात्र सुनेर अरु अर्थ लगाउनेहरु या सुनेर पनि सुन्न नचाहने र बुझेर पनि बुझ्न नचाहनेहरुले गर्दा यसो भएको त हैन ।
जब जब यस्ता हिन भावनाहरु ले सताउन थाल्छन् म प्राय: नन्द हाङ्खिम ले एकाङ्की "वास" मा लेखेको कुरा (“मलाई आजकल यस्तो लाग्दैछ कि, म कुनै अनजान सभ्यताको एउटा भग्नावशेषमा बाँचेको बेमहत्व को सालिक हुँ, आकार रुपरहित शिलालेख हुँ, जसलाई कसैले पढ्न सक्दैन, बुझ्न सक्दैन, बुझेर पनि महत्व रहँदैन.... सायद म केही पनि होइन, केही होइन !”)सम्झन पुग्छु । अनि लाग्छ सायद मेरै लागि लेखिएको होला । सायद आफ्नै स्वभाव कस्तो छ, थाहा नपाएर पनि मैले आफ्नो मुल्याङ्कन गर्न नसकेको हुँला ।
यो कस्तो परिस्थितिमा म आइपुगेको छु, आफैँलाई थाहा छैन । मात्र लाग्छ नन्द हाङ्खिमले भनेजस्तै म एउटा कुनै शिलालेख हुँ, जसलाई कसैले पढ्न सक्दैन, बुझ्न सक्दैन, बुझेर पनि महत्व रहँदैन.... सायद म केही पनि होइन, केही होइन !
मलाई पनि थाहा छ यसो हुँदै छ भनेर, अनि यो पनि थाहा छ म जे गर्दैछु र सोच्दैछु, धेरै नराम्रो सोच्दैछु । अनि आफैँ यसको उपचार के होला भनेर पनि खोज्दैछु । तर यहाँ फेरी धेरै अर्थ लाग्ला, धेरै सोच्नु पनि हुँदैन । धेरै सोच्नु हुँदैन भन्दै, म आफैँ धेरै सोच्ने भएको छु, कुरा बुझाउन खोज्छु तर त्यो कुरा नै अपुरो रहिदिन्छ । सायद, अब मैले आफ्नो टाउको भित्ता मा ठोक्काउनु बाहेक कुनै विकल्प छैन । यहाँ सुनेर बुझिदिने र एकैछिन भएपनि गन्थन सुनिदिने श्रोता को कमि भएको महशुस हुन्छ, कहिँलेकाँहि ।
मेरो दिमाग बोधो भएको छ, म आफैँ अलमल मा परेको छु, छक्क परेको छु, आफ्नै बानी देखेर आफैँमाथि हाँस उठ्छ, आफैँमाथि रिस उठ्छ किनकी म हिजोआज राम्रो भन्दा नराम्रो कुरा धेरै सोच्ने भएको छु । नराम्रो कुरा मा दिमाग घुम्ने गरेको छ, अनि मेरो कुरा कसैले सुनिदिन्छन्, समाधान को साँचो हातमा थमाइदिन्छन् भन्ने झुठो आश लिइरहेको हुन्छु । तर मेरा आशहरु निराशामा बदलिन्छन्, मन कुँडिन्छ जब कसैले कुरा बुझेर पनि बुझ्न चाँहदैन, पुरै कुरा सुन्न चाँहदैनन्, अनि आफ्नो निचोड सुनाउँछन् । टेन्सन सबैको आ-आफ्नै, तपाई पनि छक्क पर्दैहुनुहोला, यसको गन्थन किन पढ्दैछु भनेर । लेख्दिन भन्दा पनि नलेखिरहन सकिन, धेरै गुम्सिएँ भने केही नराम्रो होला कि, झन् धेरै नराम्रो सोचिएला कि भन्ने जस्तो लाग्यो । आफैँ देखि आफैँ डराएर भागेको जस्तो लागिरहेको छ, मन विचलित भएको छ, हिनताबोधि भावना उर्लेर आएको छ, मनोवैज्ञानिक त्रास लागिरहेको छ ।
मनोवैज्ञानिक रोग को शिकार त म भएको छैन जस्तो लाग्छ । आँफैलाई धिक्कार लाग्छ मैले, विश्वास गरेर पनि विश्वास गर्न नसकेको जस्तो, कुरा बुझाउन खोजेर पनि बुझाउन नसकेको जस्तो । सबै कुरा थाहा हुँदा हुँदै पनि, अनि धेरै विश्वास लाग्दा लाग्दै पनि म झस्किरहेको छु, तर किन झस्किरहेको छु, आफैँलाई थाहा छैन । अनि यहि कुरा भनेँ भने, फेरी अर्को कुरा सुरु हुन्छ, किन विश्वास लाग्दैन, भनेर । तर म भन्छु, विश्वास अधिक लाग्छ, यति धेरै लाग्छ कि भनेर साध्य छैन । अनि फेरी आफूलाई हिन भावना ले सताउन थालेपछि, म आफूलाई सम्हाल्न नसक्ने हुन्छु । अनि कसैले कुरा सुनिदेला भनेर प्रतिक्षारत रहन्छु, तर कुरा आधि मात्र हुन्छ । न मैले बुझाउन सक्ने न अरु ले बुझ्न सक्ने। अनि फेरी अर्को कुरा सुरु हुन्छ यसकै कारण ले, अनि म आफैँलाई भासमा भासिइरहेको जस्तो लाग्छ, सारा संसार अन्धकार भएको जस्तो लाग्छ ।
आखिर यो हिनमनोवृति बाट म छुटकारा पाउन खोजिरहेको छु, जहाँसम्म मलाई लाग्छ म नराम्रो मान्छे पक्कै होइन तर पनि मेरो व्यवहार आफैँलाई अनौठो लाग्न थालेको छ । म धेरै रिसाहा भएको छु, विनाकाम र अत्यन्तै फितलो कुरा मा पनि म वादविवाद गर्ने भएको छु, मलाई जसैगरि पनि जित्नै पर्ने भएको छ । यस्तो हिनभावना ले सताउँदै गर्दा लाग्छ, कतै म मेरा साथिहरु त गुमाइरहेको छैन ? म मान्छेहरु को भिडमा एक्लो भएको त छैन ? म धेरै नै निराशावादी भएको त हैन ? मैले चाहिने भन्दा बढि, सोचिरहेको त छैन ? म किन कोही व्यक्ति विशेष माथि हावि बन्न खोजिरहेको छु ? खासमा हिन भावन किन उब्जिरहेको छ ? मलाई यो मन पर्ने, त्यो मन नपर्ने भएको छ, अनि म अरुलाई पनि किन म जस्तै बनाउन खोज्दै छु ? मलाई मन पर्ने सबैकुरा के अरुलाई मन पर्नुपर्छ भन्ने हुन्छ र ? अथवा भनौँ मलाई नराम्रो लाग्ने कुरा अरुलाई पनि नराम्रो लाग्नुपर्छ भन्ने छ र ? म सोच्न नसक्ने भएको छु । यहाँ पनि म भन्न चाहेर पनि भन्न सकिरहेको छैन । कारण म भन्न सक्दिन । तर म मेरो प्रवृति किन यस्तो भएको होला भनेर सोचमग्न छु । यसको चुरो कुरा मा पुगेर, निदान भेट्टाएँ भने यहाँहरु लाई त्यतिखेर त्यो कुरा पनि बाँडौँला । अहिलेलाई म यही हिनमनोवृत्ति बाट छुटकारा पाउन यसैको उपचार खोज्न हिँडे है त !